Len zwyczajny (łac. Linum usitatissimum) to jednoroczna roślina należąca do rodziny Lnowatych (Linaceae). Do celów leczniczych używa się dojrzałe nasiona lnu, które w wodzie pęcznieją wydzielając śluz. Z nasion otrzymuje się olej lniany. Nasiona zawierają śluz, olej tłusty, glikozydy, sterole oraz białka. Niedojrzale nasiona są toksyczne ze względu na zawartość substancji będącej antagonistą witaminy B6.
Olej lniany jest surowcem bogatym w cenne nienasycone kwasy tłuszczowe (linolenowy, linolowy i olejowy), kwasy nasycone (palmitynowy, stearynowy, mirystynowy, erukowy), fitosterole i witaminę E.
Nasiona lnu można kupić w aptece, zarówno w postaci całych nasion, jak i rozdrobnionych.

Działanie i zastosowanie lnu w lecznictwie

Nasiona lnu nierozdrobnione

Wydzielany z nasion śluz osłania i powleka przewód pokarmowy i chroni go przed działaniem substancji szkodliwych. Stosowany jest w owrzodzeniach żołądka i dwunastnicy, w zatruciach substancjami żrącymi i niektórymi lekami. Poza tym działa łagodnie przeczyszczająco.

Nasiona lnu rozdrobnione

Po połączeniu z wodą stosowane są zewnętrznie do okładów na wrzody i ropnie, ponieważ działają odmiękczająco i lekko przeciwzapalnie.

Olej lniany

Stosowany wewnętrznie obniża poziom cholesterolu we krwi i pomaga w normalizacji ciśnienia krwi.
Zewnętrznie stosowany jest w płynach, kremach i maściach. Regeneruje i zwiększa elastyczność skóry oraz chroni ją przed czynnikami zewnętrznym. Stosowany jest w odparzeniach, oparzeniach, odmrożeniach, alergiach skórnych, świądzie i pękaniu naskórka np. w serii kosmetyków Linomag.

Działania niepożądane lnu

Len nie posiada działania szkodliwego.

Przetwory z lnu

Odwar z nasion lnu

2 łyżki całych nasion należy zalać 1,5 szklanki letniej wody i gotować 15 minut pod przykryciem.
Zamiast wody można użyć jogurtu, kefiru lub soku owocowego.
Pić dwa razy dziennie.

Zawiesina z nasion lnu

2 łyżki rozdrobnionego lnu należy zalać pół szklanki letniej wody i zostawić na 30 – 60 minut.
Pić pół szklanki dwa razy dziennie.

Prażone nasiona lnu

Nasiona lnu po uprażeniu na patelni można zastosować jako dodatek do sałatek lub spożywać z dodatkiem miodu czy dżemu.

Okład z nasion lnu

50 g rozdrobnionych nasion zalać pół szklanką wrzącej wody, zagotować i odstawić. Przykładać na chore miejsca zawinięte w płótno.

Pozostałe zastosowania lnu

Len ma bardzo szerokie zastosowanie poza lecznictwem.
Olej lniany jest szeroko wykorzystywany do przygotowywania potraw. Nasiona lnu chętnie dodawane są do sałatek, kanapek czy pieczywa.
W kosmetyce jest składnikiem kremów, maści czy mydeł.
Z włókien lnu wytwarza się m. in. żagle do łodzi. Poza tym w przemyśle włókienniczym płótno lniane wykorzystywane jest do produkcji przewiewnych tkanin (na ubrania, ręczniki, pościel, obrusy, torby), worków i sznurków. Przewiewność, chłonność i brak właściwości alergizujących pozwoliło na zastosowanie lnu w produkcji opatrunków przyspieszających gojenie się ran.
W meblarstwie i budownictwie używany jest do produkcji płyt paździerzowych, poza tym len wykorzystywany w lakierach i farbach oraz do produkcji papieru i pasz dla zwierząt.
Piękne kwiaty lnu to również roślina ozdobna.

Literatura:
Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniewski, Warszawa 1989