W aptekach bez recepty dostępnych jest cały szereg preparatów. Ale które tak na prawdę wybrać? Czym one różnią się od siebie? I czy na pewno są bezpieczne? Leki stosowane na zaparcia (tzw. leki przeczyszczające) podaje się głównie przed zabiegami operacyjnymi, przed niektórymi badaniami diagnostycznymi np. kolonoskopii i w krótkotrwałym leczeniu zaparć.

Poniżej w celu ułatwienia wyboru krótka charakterystyka.

Środki przeczyszczające dzielą się (ze względu na ich mechanizm działania) na:

1. poślizgowe – należy tutaj parafina ciekła (płyn doustny), glicerol (czopki glicerolowe – doodbytnicze), dokuzan sodu (np. czopki Laxol).

W przypadku parafiny nie należy stosować jej dłuższy czas, ponieważ hamuje wchłanianie niektórych witamin, co może prowadzić do ich niedoboru.

2. pęczniejące – powiększają własną objętość i nie są wchłaniane w przewodzie pokarmowym, działają łagodnie. Przy stosowaniu tych środków należy pamiętać o piciu dużej ilości wody.

Należą tutaj nasiona babki lancetowatej i zwyczajnej, nasiona lnu, nasiona babki płesznik, otręby pszenne, agar-agar.

3. osmotyczne –co oznacza, że nie wchłaniają się w przewodzie pokarmowym, przyciągają wodę i ułatwiają ruchy jelit, posiadają silne działanie. Są to sole np. siarczan magnezu, siarczan sodu, wodorofosforan sodu) oraz makrogol, glikol polietylenowy, laktuloza, sorbitol.

Należą tutaj płyny doustne tj. Laktuloza, Duphalac, Forlax, roztwory do wlewów doodbytniczych (stosowane przed zabiegami) tj. Enema, Sal Carolinum

4. Środki drażniące – drażnią jelito i pobudzają jego ruchy, należy tutaj olej rycynowy.

Środki roślinne należące do tej grupy (liść senesu, kłącze rzewienia, kora kruszyny, sok z aloesu) mają bardzo silne działanie drażniące. Są one składnikiem mieszanek ziołowych. Przy długim stosowaniu mogą wywołać nawet zapalenie jelita grubego. Syntetyczne środki np. bisakodyl.

UWAGA!
Środki przeczyszczające są niestety często nadużywane. Środki roślinne reklamowane są jako leki na odchudzanie. Ich działanie odchudzające polega tak naprawdę na wydalaniu dużej ilości wody z kałem, co w efekcie prowadzi do zaburzenia wchłaniania substancji pokarmowych. Dłuższe stosowanie środków przeczyszczających prowadzi do zahamowania naturalnych ruchów jelit, co z kolei prowadzi do zwiększenia zaparć. Dalsze trudności w wypróżnianiu prowadzą do nadużyć środków przeczyszczających i tak w kółko.

Dlatego leki te należy stosować możliwie jak najkrócej i tylko gdy istnieje uzasadniona potrzeba ich stosowania.

Zaparcia jako powszechny problem często wymaga stosowanie leków. Zaparcia zostały opisane szerzej w poprzednim artykule. Zachęcam do jego przeczytania.