Osteoporoza jest wolno rozwijającą się chorobą, w której utrata kości przeważa nad procesami ich odbudowy. Wyróżnia się trzy typy osteoporozy (typ I, II i III).

Przyczyny osteoporozy

Osteoporozę dzieli się na pierwotną i wtórną, w zależności od jej przyczyny.

1. Pierwotna osteoporoza – pomenopauzalna (w wyniku zaniku produkcji hormonów) lub jako wynik procesu starzenia się.

1. Wtórna osteoporoza – powstała na skutek:

• stosowania niektórych leków np. sterydów

• zaburzeń czynności tarczycy i gonad, niedoboru insuliny,

• niedożywienia

• przewlekłej niewydolności wątroby i nerek

• nowotworów

• długotrwałego unieruchomienia

Ponadto do czynników ryzyka jej wystąpienia należą:

• starzenie się

• pleć żeńska

• menopauza

• liczne ciąże

• występowanie osteoporozy w rodzinie

• brak aktywności fizycznej

• niewłaściwa dieta (uboga w witaminę D i wapń)

• palenie papierosów, picie alkoholu

• nadczynność tarczycy i nadnerczy

• operacja żołądka

• budowa ciała : najbardziej podatne są szczupłe blondynki

• rasa : rasa biała częściej choruje niż rasa czarna

Leczenie osteoporozy

W leczeniu osteoporozy stosuje się leki

• bifosfoniany

Alendronian (preparaty dostępne wyłącznie na receptę to np. Ostenil, Ostemax)
Leki te słabo wchłaniają się po podaniu doustnym, dlatego należy je przyjmować rano, minimum 30 minut przed śniadaniem, popijając pełną szklanką wody. Nie należy pic wtedy kawy i soku pomarańczowego. Ponadto zaleca się przebywać co najmniej 30 minut w pozycji pionowej, co ma na celu eliminację najczęstszego działania niepożądanego ze strony przełyku. Leki te stosuje się raz w tygodniu.

Ibandronian (preparat dostępny z przepisu lekarza pod nazwą Bonviva), stosowany raz na miesiąc (tego samego dnia każdego miesiąca). Lek przyjmuje się na czczo (co najmniej 6 godzin od ostatniego posiłku i na 1 godzinę przed pierwszym posiłkiem lub napojem (innym niż woda) lub lekiem.

• kalcytoninę

• leki stosowane w hormonalnej terapii zastępczej u kobiet po menopauzie, z powodu braku wytwarzania estrogenów, terapia ta jest najskuteczniejsza zanim jeszcze nastąpi utrata masy kostnej

• fluorki

• Dodatkowo uzupełnia się niedobory wapnia w kościach i witaminy D. W tym celu stosuje się preparaty dostępne bez recepty np. Vitrum Calcium + witamina D3, Calcium Osteo D3, Calcium D3 firmy Olimp.

Skutki osteoporozy

Skutkiem osteoporozy jest osłabienie kości i wzrost ryzyka złamań, szczególnie kości bioder i nadgarstków, co może prowadzić do trwałego kalectwa lub w najgorszym przypadku śmierci. Większe ryzyko złamań jest wśród kobiet (ryzyko sięga aż do 50%) i rośnie wraz z wiekiem.

Diagnostyka osteoporozy

Osteoporozę możemy wykryć poprzez badani zwane densytometrią. Badanie trwa od kilku do kilkunastu minut i jest bezbolesne. Pozwala na wczesne wykrycie zmian w tkance kostnej. W badaniu ocenia się gęstość mineralną kości w obrębie szyjki kości udowej i części lędźwiowej kręgosłupa oraz ocenia ryzyko złamań.

Zapobieganie osteoporozie

Osteoporozie możemy zapobiegać poprzez regularną aktywność fizyczną oraz odpowiednią dietę, bogatą w wapń i witaminę D.

Zobacz także artykuły; „Witamina D” oraz „Choroba Pageta”.