Sosna zwyczajna (łac. Pinus silvestris) to pospolicie występujące w Polsce duże drzewo z rodziny sosnowatych (Pinacea).

W lecznictwie stosuje się:

• Pączki sosny i młode pędy – zawierają olejek eteryczny, garbniki, żywice, związki gorzkie i witaminę C.

Pączki zbierane są pod koniec zimy i wczesną wiosną, a następnie suszone. Natomiast młode pędy sosny zbierane są na wiosnę.

•  Balsam sosnowy otrzymywany jest poprzez nacinanie pni sosny. Z balsamu otrzymuje się olejek terpentynowy. Składnik olejku alfa-pinen jest ważnym elementem w przemyśle związków zapachowych i kamfory, a pozostałość po destylacji to kalafonia.

• Kora sosny otrzymywana jest z młodych gałęzi sosny, zawiera garbniki i kwasy polifenolowe.

• Olejek sosnowy eteryczny otrzymuje się z młodych wierzchołków i świeżego igliwia.

• Dziegieć sosnowy otrzymywany jest przez suchą destylację drewna.

• Bursztyn to stwardniała żywica z drzew iglastych z epoki oligocenu.

Działanie i zastosowanie sosny

• Pączki i pędy sosny posiadają działanie:

- wykrztuśne,
- bakteriobójcze, odkażające,
- moczopędne,
- zewnętrznie antyseptyczne
Przetwory z pączków i szczytów sosny stosuje się w nieżytach górnych dróg oddechowych, kaszlu, chrypce, stanach zapalnych i bólu gardła.
W aptece można kupić gotowy syrop sosnowy Sirupus Pini compositus. Ze względu na zawartość w nim kodeiny nie należy stosować go u małych dzieci.
Odwary stosowane są zewnętrznie w chorobach skóry.

• Olejek sosnowy używany jest:

- do inhalacji,
- do kąpieli leczniczych (uspokajających oraz odkażających),
- w chorobach skórnych,
- do wcierań w nerwobólach i bólach reumatycznych,
- Wewnętrznie stosuje się go jako lek moczopędny. Wchodzi w skład preparatu Fitolizyna, stosowanej w kamicy moczowej.

• Olejek terpentynowy stosowany jest zewnętrznie odkażająco i rozgrzewająco jako składnik maści przeciwbólowych, używany w nerwobólach i w gośćcu. Wchodzi w skład maści Neo-Capsiderm. Pochodzące z olejku terpentynowego pineny stosowane są doustnie w kroplach Terpichol (o działaniu żółciopędnym i przeciwskurczowym).

• Z kalafonii robi się maści i plastry o podobnym działaniu.

• Dziegieć działa przeciwgrzybiczo i odkażająco. Stosowany jest w chorobach skóry t.j. w świerzbie, grzybicach skóry, liszajach, łojotoku. To również składnik szamponów leczniczych na łojotokowe zapalenie skóry głowy np. Pix szampon.

• Z bursztynu robi się spirytus bursztynowy używany do wcierań w bólach reumatycznych.

Działanie niepożądane sosny

W odpowiednich dawkach produkty sosny w zasadzie nie mają działań ubocznych. Dziegieć może drażnić skórę, a stosowany na duże powierzchnie może wywierać działanie drażniące na nerki.

Przetwory z sosny

Syrop z pączków sosny

Świeże pączki sosny przeciąć na pół i ułożyć warstwami w słoiku, przesypując cukrem. Pozostawić aż puszczą sok.

Wzmacniająca kąpiel sosnowa

Młode pędy sosny należy zalać wodą. Gotować 10 minut i odstawić. Odcedzić i dodać do kąpieli.

Spirytus bursztynowy

1 łyżkę bursztynu (małych kawałków) umyć w wodzie i przełożyć do słoika. Zalać spirytusem (ok.120ml), po czym zamknąć i zostawić na 10 dni, często wstrząsając. Stosować zewnętrznie w postaci wcierań.

.

.

Literatura:
Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniewski, Warszawa 1989